Çocuklarda Sorumluluk Eğitimi

Çocuklarda Sorumluluk Eğitimi Nedir, Nasıl Verilir?

Sorumluluk Nedir?

Sorumluluk; kişinin yaptığı eylemleri benimseyebilme ve yapması gerekenleri görev bilmesidir. Sorumluluk kavramı erken yaşlardan itibaren oluşmaya başlar. Bu oluşumda bireyin yaşantısı en belirleyici faktördür.

Sorumluluk bilincinin oluşmasıyla birlikte, insanlar eylemlerinin sonucunu düşünerek hareket ederler. Yaptıkları olumlu ya da olumsuz her eylemin bir karşılığı olduğunu bilip ona göre davranışlarını düzenlerler.

Sorumluluk Eğitimi Ne Zaman Başlamalı?

Sorumluluk eğitimi ilk çocukluk evresine doğru yani 3-4 yaşlarında başlayabilir. Bebeğin bilişsel düzeyinin artmaya başladığı bu yaşlarda çocuk neden- sonuç ilişkisi kurmayı öğrenmeye başladığı için sorumluluk bilincini kazanmaya da uygun hale gelir. Bu yaşlarda verilebilecek sorumluluklar çocuğun durumuna ve gelişim düzeyine bağlı olarak değişir. Örnek verecek olursak ilk aşamada günlük yaşam becerileri ve öz bakım becerilerine yönelik sorumluluklar çocuğa kazandırılabilir. Örneğin; oyuncaklarını toplama, ellerini yıkama, kıyafet değiştirme, sofraya yardım etme şeklinde çocuğun durumuna uygun örnekler uyarlanabilir. Bu örnekler çocuğa sorumluluk bilinci aşılamasının yanı sıra;

Ø Özgüven

Ø Benlik saygısı

Ø Sınır ve kurallara uyum

Ø Girişkenlik gibi kavramların da gelişmesini sağlar.

Özel Çocuklarda Sorumluluk Eğitimi

Özel çocuklarda sorumluluk eğitimi verilirken tıpkı diğer becerilerin öğretiminde de olduğu gibi çeşitli pekiştireçler kullanılabilir. Çocuğun tanısı ve düzeyi bu noktada beceri öğretiminin yöntemini belirler. Özel çocuklara sorumluluk becerileri öğretilirken yukarıda örneği verilen tüm eylemler çocuğa uygunsa kullanılabilir fakat ilk öğretim sürecinde ve davranışın pekişme sürecinde ebeveyn gözlemi önemlidir. Özel gereksinimli bireylerin farklı ihtiyaçları vardır fakat farklı bir muamele görmek her zaman hoşlarına gitmeyebilir. Sorumluluk becerisi gibi diğer sosyal becerilerin kazandırılması her bireyde olduğu kadar onlarda da gerekli bir durumdur.